Oct 18, 2009

Biz-Yevgeni Zamyatin

Nicedir okuduğum kitaplarla ilgili not düşmez olmuşum bloguma. Tembelim. Üstelik de kitabı bitirir bitirmez ilgili notları düşmezsem, bir daha üç beş kelime toparlayıp hafiften bir inceleme yapamayacak kadar hafızasızım. Ve de bir kitap biter bitmez diğerine başladığımdan, aklımı tamamen yeni kitaba kaydıracak kadar da ayran gönüllüyüm. Daha da birsürü mazeretim var ama  fazla uzatmayacağım mevzuyu. Sonuçta kaldığım yerden devam ediyorum, yazmadıklarımı da bir ara yazarım innnnşallaaaah:

Biz , bir bilim kurgu romanı. Zamyatin'in distopyasında insanların adları değil numaraları var. Duvarları cam kaplı ev-odalarda yaşıyorlar. Rüya, bir hastalık. Asalet, feodal çağlardan kalma bir ön yargı. Cinsel birliktelik, çocuk sahibi olmak vs devlet iznine
 bağlı olarak gerçekleştirilebilen davranışlar.Tekdevlet, yani otorite herkesin yerine düşünen, karar veren, uygulayan merci. Birey tekdevlet için var ve tekdevlet için var olan bütün bu bireyler "biz" in bir parçası... "Ben"i olmayan, doğadan ve kendi doğasından uzaklamış, teknoloji ve kurallara teslim olmuş insanlar ordusu... D-503 işte o ordunun neferlerinden biri.  Tekdevlete ve onun yasalarına sonuna kadar bağlı bir matematikçi ve üstelik ENTEGRAL'in yaratıcısı.Taa ki I-330' a aşık olup onun muhalif düşüncelerinin akıntısına kapılana kadar...
Yazar, mesajını diktatörler üzerinden veriyor, onlara: insanda düş gücünü yok edecek bir yol bulamadıkça kazanamazsınız, diyor. Çünü Zamyatin için hayal gücü ve düşünce, özgürlüğün ve mutluluğun kaynağı.

Kitabın çıkış öyküsü de ilginç. Yazarın Rusyada hapishanedeyken yazdığı kitap dönemin Rusyasında basılamayacağından ilk basımını İngilterede ve ingilizce yapıyor daha sonra yazarın ana diline çeviriliyor.
Dil demişken...Yazar kendi anlatımına, benzetmelerine, ironisine sonderece sadık. Kimi benzetmelerini yaptıktan sonra olayı aynı benzetme üzerinden anlatmaya devam ediyor ki entellektüel inceliği, teknik bilgi birikimiyle de birleşince okurken gülümseten bir hal alıyor.

Not:Kitabı okurken sık sık Orwel2İN 1984 romanından sahneler geliyor gözünüzün önüne.
Orwel'in "1984"ü  Zamyatin'in  "Biz" inden 18 yıl sonra yazılmış ve her iki kitapta aynı konu işlenmiş, meraklısına ;)
Not:  Kitabı öneren Günaycıma teşekkür eder ve sıradaki kitabı kendisine ithaf ederim :)
Not: Sıradaki kitap:  DÜŞÜŞ-Albert Camus

No comments: